 |
| Πόσο μας επηρεάζουν τα γονίδια των γονιών μας |
Διατροφικές προτιμήσεις. Τα γονίδια επηρεάζουν την ευαισθησία των γευστικών καλύκων (είναι οι υποδοχείς των γευστικών ερεθισμάτων) στη γλώσσα. Όπως εξηγεί στην εφημερίδα «Daily Mail», η δρ Λίσα Μέθουεν, λέκτορας Διατροφικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Ρήντινγκ, όσο περισσότερους γευστικούς κάλυκες διαθέτει κάποιος στη γλώσσα του, τόσο πιθανότερο είναι να βρίσκει πικρά διάφορα λαχανικά, διότι έχει αυξημένη ευαισθησία στις πικρές γεύσεις - και αυτό είναι κάτι που οφείλεται στα γονίδια.
Οι άνθρωποι αυτοί βιώνουν τις πικρές γεύσεις έως 60 φορές πιο έντονα απ’ όλους τους άλλους, σύμφωνα με τις υπάρχουσες μελέτες. Αντίστοιχα, ερευνητές από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και την Ιατρική Σχολή Mount Sinai, στη Νέα Υόρκη, ανακάλυψαν ότι η μεταλλαγή σε ένα γονίδιο που ενεργοποιεί τις γλυκιές γεύσεις μπορεί να επηρεάσει τη λαχτάρα για κάτι γλυκό. Το γονίδιο αυτό μεταδίδεται από τους γονείς στα παιδιά. Αν συνεπώς οι γονείς τρώνε πολλά γλυκά, είναι πολύ πιθανό να μεταδώσουν αυτή την προτίμησή τους και στα παιδιά τους.
Ευαισθησία στον πόνο. Η αντοχή στον πόνο παρουσιάζει τεράστια διακύμανση από άνθρωπο σε άνθρωπο. Σε μελέτη του University College του Λονδίνου (UCL) με 200 εθελοντές διαπιστώθηκε ότι αυτό οφείλεται σε διακυμάνσεις στα γονίδια του πόνου που κληρονομούμε από τους γονείς μας.
Πειράματα σε ζώα, εξάλλου, έδειξαν ότι η παρουσία ή απουσία ορισμένων γονιδίων αλλάζουν την ευαισθησία στον πόνο έως και 100 φορές, κατά τον δρα Ρόμπερτ Τζωρτζ, καθηγητή Παρηγορητικής Φροντίδας στο πανεπιστήμιο King’s College του Λονδίνου (KCL).
Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι τα γονίδια επηρεάζουν και την αντίδραση του οργανισμού στα αναλγητικά φάρμακα. Το σχεδόν 15% των ανθρώπων, λ.χ., δεν ωφελούνται από ισχυρά αναλγητικά, όπως η κωδεΐνη, επειδή δεν διαθέτουν ένα ένζυμο (λέγεται κυττόχρωμα P450 2C9) που συμβάλλει στον μεταβολισμό της κωδεϊνης σε μορφίνη.
Φοβίες. Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Έμορυ, στην Ατλάντα, ανακοίνωσαν προ μηνός ότι οι φοβίες δεν οφείλονται απλώς σε δυσάρεστες εμπειρίες της παιδικής ηλικίας, αλλά μπορεί να μεταδοθούν από τη μια γενιά στην άλλη, διότι επιφέρουν αλλαγές στο γενετικό υλικό.
Το εύρημα προέρχεται από μελέτη σε ποντίκια, τα οποία εκπαιδεύτηκαν να φοβούνται μια μυρωδιά που έμοιαζε με αυτή των κερασιών. Όπως έγραψαν οι ερευνητές στο επιστημονικό περιοδικό «Nature Neuroscience», οι απόγονοι των ποντικιών αυτών επίσης αντιδρούσαν με φόβο όταν μύριζαν για πρώτη φορά στην ζωή τους στην ίδια μυρωδιά. Το ίδιο παρατηρήθηκε και στην επόμενη γενιά ποντικιών, καθώς και σε ζώα που γεννήθηκαν έπειτα από εξωσωματική γονιμοποίηση, γεγονός που υποδηλώνει ότι η φοβία των πρώτων ποντικιών «αποτυπώθηκε» στα γονίδιά τους.
Κακός ύπνος. Αν και η αϋπνία έχει πολλές αιτίες, όπως το στρες, οι ειδικοί πιστεύουν ότι ρόλο παίζουν και ορισμένα γονίδια τα οποία διευκολύνουν τον ύπνο.
Μελέτες έχουν δείξει πως όσοι δεν τα διαθέτουν, έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να στριφογυρίζουν το βράδυ ανήμποροι να κοιμηθούν, διότι δεν αντιδρούν στα αισθήματα ζεστασιάς και χαλάρωσης που προκαλούνται όταν μπαίνουμε στο κρεβάτι μας και μας βοηθούν να αποκοιμηθούμε μέσα σε 15 λεπτά από τη στιγμή που σβήνουμε το φως.
Ο δρ Έυς φαν Σόμερεν, επικεφαλής του Κέντρου Μελέτης Ύπνου στο Ολλανδικό Ίδρυμα Νευροεπιστήμης πιστεύει ότι τα γονίδια της αϋπνίας δημιουργήθηκαν στους προϊστορικούς ανθρώπους για λόγους επιβίωσης: ένα ή δύο μέλη κάθε φυλής έπρεπε να μένουν ξύπνια το βράδυ για να προστατεύουν τα υπόλοιπα από ενδεχόμενες επιθέσεις ζώων ή άλλων φυλών.
Κακή φυσική κατάσταση. Ένας στους πέντε ανθρώπους κληρονομούν γονίδια τα οποία δεν τους επιτρέπουν να βελτιώσουν την φυσική τους κατάσταση, όσο συχνά κι αν γυμνάζονται.
Επιστήμονες από 14 ερευνητικά ιδρύματα δημοσίευσαν το 2010 στο περιοδικό «Journal of Applied Physiology» μελέτη με περισσότερους από 600 εθελοντές, από τους οποίους ζητήθηκε να κάνουν επί εβδομάδες ποδηλασία. Οι εθελοντές υποβλήθηκαν σε εξετάσεις DNA, ενώ κατά την έναρξη και στο τέλος της περιόδου γυμναστικής καταγράφηκε η ποσότητα του οξυγόνου που εισέπνεαν (αυτό αποτελεί δείκτη της φυσικής κατάστασης). Όπως διαπίστωσαν, σχεδόν ο ένας στους πέντε είχαν συνδυασμό γονιδίων που είχε ως συνέπεια να αλλάξει ελάχιστα η πρόσληψη οξυγόνου, παρά τη συστηματική γυμναστική που έκαναν. Άλλη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «International Journal of Obesity», έδειξε ότι μερικοί άνθρωποι διαθέτουν γονίδια που τους επιτρέπουν να αυξάνουν την μυϊκή μάζα πιο γρήγορα απ’ ό,τι οι υπόλοιποι.
«Ο ρυθμός ανάπτυξης του μυϊκού τόνου και βελτίωσης της φυσικής κατάστασης είναι σε μεγάλο βαθμό κληρονομούμενο χαρακτηριστικό», λέει η δρ Λουίζ Σάτον, επικεφαλής του Κέντρου Αθλητικών Επιδόσεων Carnegie στο Μητροπολιτικό Πανεπιστήμιο του Ληντς.
Ευφυϊα. Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «The Lancet» έδειξε ότι τα γονίδια που καθορίζουν την ευφυΐα μας βρίσκονται στο χρωμόσωμα Χ, το οποίο καθορίζει το γυναικείο φύλο.
Οι γυναίκες κληρονομούν από τους γονείς τους δύο χρωμοσώματα Χ (ένα από τον πατέρα και ένα από τη μητέρα τους), ενώ οι άνδρες ένα Χ και ένα Υ (το Υ από τον πατέρα τους και το Χ από την μητέρα τους). Ο δρ Ίαν Ντίρυ, καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου και ειδικός σε θέματα ευφυΐας, τονίζει ότι πολλές μελέτες δείχνουν πως η διαφορά στην ευφυΐα μεταξύ των ανθρώπων οφείλεται κατά το ήμισυ σε γενετικούς παράγοντες. Το υπόλοιπο οφείλεται στην ανατροφή. Ημικρανίες. Μελέτες έχουν δείξει ότι όταν μία μητέρα πάσχει από ημικρανία, υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες να μεταδώσει στα παιδιά της ένα ελαττωματικό γονίδιο που αυξάνει την επιρρέπεια σε αυτήν. Το γονίδιο αυτό επηρεάζει τη λειτουργία μιας πρωτεΐνης που λέγεται Tresk και έχει βρεθεί πως η ύπαρξή του κάνει τον οργανισμό να αντιδρά πιο έντονα σε περιβαλλοντικά αίτια, όπως ο θόρυβος, το τυρί και η καφεΐνη, ενεργοποιώντας τα κέντρα του εγκεφάλου που παίζουν ρόλο στην εμφάνιση του ημικρανικού πονοκεφάλου. «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ημικρανία έχει ισχυρή κληρονομική συνιστώσα», λέει ο δρ Άντυ Ντώσον, διευθυντής του Κέντρου Κεφαλαλγίας στο King’s College του Λονδίνου.
Υπολογίζεται ότι το 70% των πασχόντων από ημικρανία έχουν οικογενειακό ιστορικό της νόσου. Όταν παθαίνει ημικρανίες ο ένας γονιός, τα παιδιά του έχουν 40% πιθανότητες να τις εκδηλώνουν και αυτά, ενώ όταν πάσχουν και οι δύο γονείς, οι πιθανότητες των παιδιών να τις παρουσιάσουν φτάνουν στο 90%.
Κλιμακτήριος. Είναι καλά τεκμηριωμένο ότι η ηλικία εμμηνόπαυσης μιας γυναίκας σχετίζεται με εκείνη της μητέρας της, επειδή υπάρχει γενετική συσχέτιση στον ρυθμό θανάτου των κυττάρων στις ωοθήκες. Ωστόσο, ρόλο παίζουν και άλλα γονίδια που κληρονομεί η γυναίκα όχι μόνο από τη μητέρα, αλλά και από τον πατέρα της, σύμφωνα με ανάλυση που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα στο περιοδικό «Ecology Letters». Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, το Πανεπιστήμιο Σαιντ Άντριους στη Σκωτία και το Πανεπιστήμιο Sokendai στην Ιαπωνία ανακάλυψαν ότι η «ορμονική καταιγίδα» της κλιμακτηρίου οφείλεται στο ότι ορισμένα γονίδια που κληρονομεί η γυναίκα από τον πατέρα της θέλουν να διακοπεί η ικανότητα τεκνοποίησης, ενώ ορισμένα άλλα τα οποία κληρονομεί από τη μητέρα της θέλουν να συνεχιστεί.
Η αντικρουόμενη αυτή δράση προκαλεί συμπτώματα όπως η νυχτερινή εφίδρωση και οι διακυμάνσεις της ψυχικής διάθεσης. Το εύρημα αυτό μπορεί επίσης να εξηγεί γιατί διαρκεί τόσο καιρό η εμμηνόπαυση, γράφουν ο δρ Φρανσίσκο Ουμπέλα, από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου και οι συνεργάτες του. ΠΗΓΗ: tanea.gr
